Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΤΡΑΜΠ:

Ποιος φταίει;

Αφἠστε το email σας για να μαθαίνετε πρώτοι τα νέα.

Ο μακροοικονομολόγος Φίλιπ Πίλκινγκτον εξετάζει το επερχόμενο οικονομικό χάος που απορρέει από τις πολιτικές του Τραμπ στις ΗΠΑ.

«Άλλη μία πτώση στη χρηματιστηριακή αγορά σήμερα έχει εντείνει τους φόβους ότι οι ΗΠΑ εισέρχονται σε καθεστώς bear market. Καθώς πλησιάζει η προθεσμία για το νέο κύμα δασμών του Τραμπ, ο δείκτης Nasdaq — κατεξοχήν χώρος των αμερικανικών τεχνολογικών μετοχών και των “Magnificent 7” — έχει υποχωρήσει κατά 16 ποσοστιαίες μονάδες από τα Χριστούγεννα, δηλαδή μόλις 4 μονάδες από το επίσημο όριο του bear market. Δεν προκαλεί έκπληξη λοιπόν το γεγονός ότι οι επενδυτές μεταφέρουν τα κεφάλαιά τους σε ασφαλή περιουσιακά στοιχεία όπως ο χρυσός, ο οποίος έχει φτάσει στα $3.120 ανά ουγγιά.

Αναμφισβήτητα, οι επικείμενοι δασμοί του Τραμπ έχουν συμβάλει σε αυτή την πτώση. Ωστόσο, η “σήψη” στις δυτικές αγορές είναι βαθύτερη. Πολλές από τις κορυφαίες εταιρείες του Nasdaq έχουν προβλήματα που δεν σχετίζονται με τους δασμούς. Η Tesla, για παράδειγμα, χάνει εδώ και μήνες τους στόχους εσόδων της λόγω του αυξανόμενου ανταγωνισμού από Κινέζους κατασκευαστές ηλεκτρικών οχημάτων. Η Nvidia, από την άλλη, εξακολουθεί να προσπαθεί να αντιμετωπίσει τον αντίκτυπο από την κυκλοφορία του τελευταίου AI μοντέλου της DeepSeek νωρίτερα αυτόν τον μήνα.

Οι δασμοί του Τραμπ έχουν προσφέρει ένα υπερ-αφήγημα για να εξηγηθούν αυτά τα ασύνδετα προβλήματα, ενισχύοντας ένα γενικότερο αίσθημα απαισιοδοξίας που συχνά προηγείται μιας γενικευμένης bear market. Οι δασμοί σίγουρα συσχετίζονται με την πτώση, αλλά είναι λογικά διακριτοί από τις πραγματικές αιτίες των μειωμένων προσδοκιών εσόδων ορισμένων από τις “Magnificent 7”.

Στην Ευρώπη, η εικόνα είναι πιο μικτή. Παρότι οι ευρωπαϊκές αγορές αποδίδουν καλύτερα από τις αμερικανικές, αυτό δεν σημαίνει ότι η ήπειρος έχει ξαφνικά ανακτήσει την ανταγωνιστικότητά της. Αντιθέτως, οι επενδυτές ποντάρουν στο ότι τα φιλόδοξα σχέδια για δανεισμό και στρατιωτικοποίηση των οικονομιών, τα οποία συζητούνται από ευρωπαίους ηγέτες, θα προσφέρουν μια βραχυπρόθεσμη ώθηση. Μακροπρόθεσμα όμως, η εικόνα της Ευρώπης ίσως είναι ακόμη πιο προβληματική από των ΗΠΑ. Οι ανησυχίες για τα δημοσιονομικά ελλείμματα ενισχύουν τον πληθωρισμό, ενώ οι κινήσεις στις αγορές ομολόγων δείχνουν μικτές προσδοκίες για τα μελλοντικά επιτόκια.

Ωστόσο, οι ίδιοι οι δασμοί είναι κατά βάση ένα παραπλανητικό ζήτημα. Ο Τραμπ τους χρησιμοποιεί ως μοχλό πίεσης — πολιτικά τόσο προς συμμάχους όσο και προς αντιπάλους. Δεν είναι καν βέβαιο ότι θα τους εφαρμόσει. Ακόμη και αν το κάνει, η επίδρασή τους ενδέχεται να εξουδετερωθεί από σχετικές μεταβολές στις συναλλαγματικές ισοτιμίες.

Η διοίκηση Τραμπ επιχειρεί να υποβαθμίσει τη χρηματοοικονομική αναταραχή, αλλά οι αξιωματούχοι της δεν αντιλαμβάνονται πόσο εύθραυστη είναι η αμερικανική οικονομία αυτή τη στιγμή. Λόγω του Inflation Reduction Act του Μπάιντεν και των κυρώσεων κατά της Ρωσίας στον τομέα της ενέργειας, η αμερικανική οικονομία βρίσκεται σε δεινή κατάσταση. Για παράδειγμα, τα καθυστερημένα στεγαστικά δάνεια: 6,1 εκατομμύρια Αμερικανοί έχουν καθυστερήσει τις δόσεις τους — αριθμός που ενδέχεται να πλησιάσει τα επίπεδα της κρίσης του 2008. Αν η αναταραχή στις αγορές μετοχών και ομολόγων επεκταθεί και στις αγορές στεγαστικής πίστης, υπάρχει κάθε πιθανότητα να σκάσει μια νέα φούσκα στην αγορά ακινήτων.

Ζούμε σε εξαιρετικά αβέβαιους καιρούς, και όσο κοιτάζει κανείς στο μέλλον, το μόνο που διακρίνει είναι φουρτουνιασμένα νερά. Δεν γνωρίζουμε ακριβώς τι θα συμβεί. Αλλά αν συνεχιστεί η πτώση των μετοχών και ο φόβος εξαπλωθεί στις αγορές ομολόγων, τότε θα αυξηθούν τα επιτόκια. Μόνο τότε θα φανεί αν πλησιάζουμε σε ύφεση ή, στη χειρότερη περίπτωση, σε κρίση δανεισμού για την κυβέρνηση των ΗΠΑ.